Jak wygląda Detroit dzisiaj?
To bardzo trudne pytanie a tym samym i odpowiedź ze względu na to, ze większość ludzi na świecie nie zdaje sobie sprawy jak duża jest różnica pomiędzy miastem Detroit a Metropolią Detroit. Sytuacja miasta Detroit a sytuacja Metropolii Detroit to dwie rożne sprawy. Większość narodowości a już na pewno Polonia mieszka w Metropolii Detroit czyli w miasteczkach otaczających same miasto i tak naprawdę nie ma większego związku z obecną sytuacją i bankructwem. Pytając się “Jak wygląda Detroit dzisiaj” musimy przede wszystkim zapytać sie, czy mówimy tu o samym mieście czy też o Metropolii.
Miasto Detroit dzieli się na Centrum w ktorym znajduja sie piekne budynki, wiezowce, teatry, muzea, swiatowej klasy stadiony sportowe, siedziby najbogatszych firm, sale koncertowe, kasyna, kluby, restauracje, uniwersytet, Instytut Sztuki i wiele innych wartosciowych i atrakcyjnych miejsc. Centrum jest cala atrakcja miasta. Dopiero Centrum otoczone jest domami. Czesc z nich jest w dobrym stanie ale znaczna czesc wyglada jak ruiny po wojnie. To prawdziwy widok rozpaczy i dopiero ta czesc miasta tak emocjonalnie opisywana jest w gazetach i inny źródłach medialnych na calym świecie. Jest to przykre i przerażające, ale niestety prawdziwe. Serce sie kraja jak porównuje się wizerunek tej zniszczonej mieszkalnej części miasta z przed kilkudziesięciu lat, kiedy było to miasto dobrobytu i bogactwa z obecna sytuacja. Centrum Miasta Detroit jak już powiedziałem wcześniej jest bardzo atrakcyjne i wielokrotnie używane do kręcenia wielomilionowych produkcji filmowych. Przykładem jest kręcenie kolejnej części filmu „Transformers” kilka tygodni temu.
Dopiero teraz mozemy zadac sobie pytanie czy mowimy tutaj o Metropolii Detroit, o Centrum Detroit czy o zniszczonej czesci mieszkalnej miasta poniewaz miedzy nimi jest duza roznica a traktowanie ich jako jednosc byloby pomylka.
Centrum Detroit jak juz pisalem wczesniej wyglada atrakcyjnie i zawiera wiele interesujacych i wartosciowych punktow do zwiedzania. Metropolia Detroit w której mieszka większość ludzi i prawie cala Polonia wyglada rowniez bardzo ladnie i nie ma wiekszego zwiazku z obecna sytuacja i bankructwem. Warunki mieszkalne były i nadal są w miarę dobre. Ogólny kryzys światowy spowodował zaniżenie poziomu życia, ale słabsza sytuacja życiowa mieszkańców Metropolii Detroit nie jest wprost związana z bankructwem samego miasta. Wielokrotnie odwiedzajac Polske czy tez podczas rozmowy na lotnisku zadawane jest pytanie „Gdzie mieszkasz?” Wowczas pada odpowiedz w Warren, Sterling Heights, Troy. Jednak nikt nie rozpoznaje tych miasteczek nalezacych do Metropolii Detroit. Dopiero jak dla swietego spokoju odpowiemy Detroit wowczas druga osoba sie usmiech, kiwa glowa i juz czuje ze rozumie. Nic dziwnego tez ze miasto Detroit a Metropolia Detroit jest przez wielu traktowana jako jednosc jednak tego rodzaju podejscie jest bardzo mylne.
Co się zmieniło odkąd ogłoszono bankructwo?
Od momentu ogłoszenia bankructwa wystąpiło wiele zmian w mieście Detroit. Pracownicy miasta, ktorzy otrzymywali poza rzadowymi emeryturami dodatkowe pensje moga je stracic. Powstala szokujaca mozliwość sprzedania a tym samym przekazanie w rece prywatne często bezcennych dla wielu osób obrazów i dzieł sztuki. Przez lata gromadzone były w Detroickim Instytucie Sztuki ( DIA ). Pieniadze uzyskane ze sprzedazy moga byc uzyte do splacenia dlugow firmom, ktore udzielily pozeczki na cel miasta. Wysepka Belle Isle znajdująca sie na rzece Detroit została przekazana pod kontrole Stanu Michigan. Jeszcze kilka miesięcy temu władze Detroit nie zgadzały się na to posuniecie. Słowo bankructwo i to jeszcze na taką skalę kojarzy sie z czymś negatywnym, jednak po wstępnym zaakceptowaniu tego procesu mieszkańcy Detroit maja ogromna nadzieje, ze wyprowadzi to sytuacje miasta na właściwą drogę. Miliarder Dan Gilbert szef firmy Quicken Loans jest właścicielem przynajmniej 16 biurowców w mieście. Jego ogromne inwestycje na przelomie ostatnich kilku lat dają każdemu dużą nadzieję na pozytywne zmiany. Po co miliarder wykupowalby ogromne biurowce jezeli nie mialby planu i wizji na lepsza przyszlosc. Po ogłoszeniu bankructwa właściciel Penske Corp, Rodger Pensky razem z kilkunastoma lokalnymi biznesami ofiarowal na cele miasta 10 karetek oraz 15 samochodów policyjnych. Bogate firmy od lat bardzo chetnie przeznaczaly miliony dolarow dla miasta jednak problem z korupcja i złym zarzadzanie finansami wszystkich bardzo zniechecal. Po co dawać pieniądze jezeli i tak zostana one wykorzystany w niewlasciwy sposob. Proces bankructwa - mimo ze słowo to brzmi bardzo negatywnie - to zmienił. Narodziła sie wiara w pozytywne zmiany. Metropolia Detroit, ktora sklada sie z miasteczek wogol miasta w bardzo małym stopniu odczuwa jakiekolwiek zmiany po ogłoszeniu bankructwa.
Czy to prawda, że w centrum powstają ogródki, a ludzie wracają do rolnictwa?
W Centrum miasta nie powstaja ogrodki, poniewaz tam nie ma ziemi do jej uprawiania. Centrum Detroit jest atrakcyjne pod każdym względem. Architektura i budynki sa podziwiane przez gosci z calego swiata. W Centrum organizowane sa najwieksze na swiecie targi samochodowe. Muzea, teatr, opera, sale koncertowe, kasyna i kościołyi to wszystko co znajduje sie w każdym bogatym mieście na świecie. Dopiero wokól Centrum Detroit czyli w cześci mieszkalnej jest bardzo dużo niezagospodarowanej ziemi. Tysiace domow jest do calkowitego zniszczenia. Wowczas powstaje pytanie co mozna z ta ziemia zrobic. Ze wzgledu na wrecz rozpaczliwa sytuacje w znacznej mieszkalnej czesci Detroit proponowane sa rozwiazania , ktore w kazdym innym znaczacym kraju na swiecie bylyby nie do pomyslenia. Przykladem jest propozycja przywiezienia do pewnej mieszkalnej czesci Detroit zwierzat a dokladnie koz, po to zeby naturalnie zjadly wysoka trawe. Na sciecie trawy w wielu miejscach kosiarkami nie ma funduszy. Propozycja sadzenia warzyw jest rowniez powaznie rozpatrywana. Te propozycje otwarcie naglasniane sa przez lokalne amerykanskie media. Trudne czasu zmuszaja do podjecia trudnych decyzji i wprowadzenie czesciowego rolnictwa w mieszkalnej czesci Detroit moze byc jedna z nich.
Jak ludzie sobie radzą w tej kryzysowej sytuacji?
Mieszkancy Metropolii Detroit a w tym prawie cala Polonia w malym stopniu odczuwa jakiekolwiek efekty bankructwa miasta. Patrzymy na ten proces tak jak patrzy na niego reszta swiata, troche z boku. Natomiast sami mieszkancy miasta Detroit od lat byli i nadal sa w bardzo ciezkiej sytuacji. Sytuacja to pogarszala sie z kazdym mijajacym rokiem.
Kryzysowa sytuacja w miescie nie jest spowodowana bankructwem tylko zlym zarzadzaniem. Z rozpoczetym procesem bankructwa nadeszlo raczej duze uczucie nadzieji na lepsze jutro. Takiej nadzieji nie bylo w tym pieknym miescie od lat. Tak jak powiedzial Kevyn Orr, menadzer odpowiedzialna za przeprowadzenie procesu bankructwa "Jezeli ktokolwiek uwaza, ze drzewo ktore wyroslo w srodku domu w duzym pokoju i wyroslo przez dach jest normalnym wizerunkiem, to ma ogromny problem." Mieszkancy miasta tak jak mieszkali tak mieszkaja nadal. Bylo zle i nadal jest zle. Ciecia finansowe we wszystkich departamentach miasta robione byly od lat. Sytuacja z roku na rok byla coraz gorsza, az wrescie doszlo do bankructwa. Z roku na rok bylo coraz gorzej i nie widac bylo zadnej szansy na poprawe. Teraz przynajmniej jest nadzieja na polepszenie sytuacji. Mieszkancy miasta nie zyja w tej chwili w zlych warunkach ze wzgledu na proces bankructwa tylko ze wzgledu na lata niewlasciwego zarzadzania miastem.
Na ile Detroit jest w tej chwili niezbezpieczne?
Detroit od lat uznawane bylo za stolice morderstw u USA. Czasami spadalo na drugie miejsce tylko po to aby wskoczyc ponownie na pierwsze miejsce. Nie jest to tytul, ktorym mozna sie szczycic. W chwili obecnej w miescie Detroit jest rowniez bardzo niebezpiecznie. Znajomi sugeruja swoim przyjaciolom, ze jak bedziesz mial czerwone swiatlo to jedynie zwolnij I jedz dalej, ale nie zatrzymuj sie bo ciebie ktos napadnie. Z przykroscia slyszy sie komentarze wsrod spoleczenstwa, ze jezeli juz kogos zamordowac to w Detroit. Skad taka sytuacja? Niskie zarobki i wieloletni brak podstawowych serwisow takich jak oswietlenie ulic, poprawna interwencja policji, korupcja na wysokich stanowiskach doprowadzily do zniszczenia silnej struktury miasta. Bieda jaką odczuwali i odczuwaja mieszkancy miasta przez ostatnie kilka dekad jest niewyobrazalna. Morderstwa i strzelaniny to codzienny wizerunek. Problem z lecacym pociskiem jest taki, ze nie zatrzyma sie az w cos lub kogos uderzy. Niestety czesto jest to niewinna osoba. Tylko w zeszlym miesiacu doszlo do trzech przypadku napadu, pobicia, zgwalcenia, wielokrotnego uderzenia nozem i podpalenia trzech kobiet. Kto jest w stanie dopuscic sie takich czynow? Jedynie wypaczona z jakichkolwiek ludzkich uczuc osoba. Jak mozna stac sie taka osoba to podstawowe pytanie. Rodzimy sie czysci, dobrzy i niewinni. Dorastajac jednak w sasiedztwach w ktorych pobicia, gwalty , kradzieze i napady sa sprawa codzienna powoduje, ze dorastajce dziecko przejmuje wiele z tych zachowań za normalne. Kolo sie zamyka, generacja za generacja dorasta w takich warunkach a Detroit tak jak upadalo tak upada.
Znaczny procent mieszkancow Detroit dopuszcza sie przestepstw. Ukrywanie tego faktu byloby niepoprawne. Wystarczy popatrzec na statystyki osob znajdujacych sie w wiezienia. To nie sa historie czy tez legendy tylko smutna rzeczywistosc. Nieslusznym podejscie jest traktowanie wszystkich mieszkancow Detroit jako tych odpowiedzialnych za zbrodnie i przestepstwa. Wiekszosc to dobrzy, mili, chcacy mieszkac w spokoju mieszkancy spoleczenstwa. Bardzo cierpia ze wzgledu na obecna sytuacje miasta i chca natychmiastowych zmian na lepsze. Trudno jest jednak wprowadzic pozytywne zmiany kiedy byly burmistrz miasta oczarowal wszystkich swoim wdziekiem i energia tylko po to, aby po kilku latach zostac skazany za przestepstwa, ktore wielu uwaza przyczynily sie do jeszcze glebszego upadku moralnego oraz jeszcze gorszej finansowej sytuacji w miescie. Jezeli burmistrz tak postepuje to jak mozna oczekiwac poprawnego zachowania od mieszkancow. Ogol mieszkancow miasta Detroit chce zyc w zdrowiu, szczesciu I milosci. Sa to dobrzy ludzie, pomagajacy sobie sasiedzi ktorzy zasluguja na poprawny standard zycia. . Bankructwo a tym samym miejmy nadzieje nowy poczatek moze byc tym wlasciwym pierwszym krokiem.
Jak działają służby porządkowe i policja oraz urzędy i instytucje państwowe?
W miescie Detroit reakcja policji na zgloszenie przestepstwa jest tak dluga, ze nawet przestepcy sie nie spiesza z tym co robia. Jedna pani zostala okradziona 12 razy, zabrali jej juz wszystko. Ostatnim dwunastym razem nie mieli juz co wziac do wyjeli jej przednie i tylne drzwi od domu.
"Oni sie nie kryja z tym co robia, nie nosza masek, przychodza w bialy dzian I kradna co chca. Ja juz nie mam sily, ja sie stad wyprowadzam" - powiedziala kobieta. Jest ona tylko jedna z setek tysiecy osob, ktore w ostatnich latach z takich wlasnie powodow wyprowadzily sie z miasta. Policja ma zbyt duzo napadow I rabunkow, aby byc wszedzie. W przypadku postrzelenia to czesto rodzina zawozi ofiare do szpitala bo karetka nie wiadomo kiedy przyjedzie. Tego rodzaju sytuacje pokazywane sa na lokalnych amerykanskim mediach regularnie. Metropolia Detroit w odroznieniu od miasta Detroit funkcjonuje jak nabardziej poprawnie. Reakcja policji jest szybka I w wiekszosci przypadkow skuteczna. Kazde miasto w Metropolii Detroit ma swoj system podatkowy. Im wieksze podatki tym wiecej funduszy na stworzenie departamentow policji I strazy pozarnej na wysokim, swiatowym poziomie.
Caly swiat obserwuje proces bankructwa miasta Detroit. Brzmi to jak najbardziej negatywnie jednak to lepszym zrozumieniu sytuacji nalezy raczej na to spojrzec jak na nadzieje na lepsze jutro.
Rafal Nowakowski – Telewizja Detroit